Het proces
Een boom
Om een schaal te maken heb ik hout nodig. Een boom is het mooist als hij groeit en bloeit. Ik zal dan ook nooit een boom kappen om er schalen of iets anders van te maken. Ik werk met hout dat over is, hout dat niet naar de energiecentrales moet, bomen die weg moeten omdat er gebouwd gaat worden, bomen geveld door een storm.
Hieronder beschrijf ik het proces van het maken van een schaal, maar als u geen zin heeft in al die tekst kunt u ook dit filmpje bekijken.
Een houten schaal maak ik op een draaibank. Eerst draai ik het vers gezaagde hout voor. Vervolgens laat ik het een paar weken drogen. Daarna krijgt de schaal pas zijn definitieve vorm.
Een stuk stam
Om te beginnen zaag ik met een kettingzaag een stuk van de stam af. De grootte van dit stuk bepaalt de maximale diameter van de schaal. Het stuk stam wordt vervolgens nog één of meerdere keren in de lengte (in de groeirichting) doorgezaagd. Uit één zo’n plaat hout kunnen vaak meerdere schalen gemaakt worden.
Op maat maken
Die vierkante plakken hout zaag ik nu rond. Ik bepaal het middelpunt en trek een zo groot mogelijke cirkel daar omheen. Al het hout buiten de cirkel zaag ik met een lint– of kettingzaag weg. Het rondgezaagde stuk hout monteer ik op de draaibank…
Het draaien van de buitenkant
Ik laat het hout nu draaien op de draaibank, de beitel slaat de eerste stukken hout van de stam. Even later wordt de vorm van de schaal al zichtbaar.
Het draaien van de binnenkant
Om de binnenzijde voor te draaien span ik het hout andersom op in de draaibank. Grote kromme beitels steken meerdere schalen uit het blok hout. De rand blijft vrij dik. Dit geeft voldoende speelruimte om later, als de schaal droog is, de definitieve vorm te bepalen.
Drogen
Het drogen van het hout is een kunst op zich. Als het te snel gaat ontstaan er scheuren in het hout. Als het te onregelmatig gebeurd eveneens. Daarom droog ik de nog ruwe schalen het liefst in een droogkamer. Daar zijn de omstandigheden optimaal te controleren en is het hout in ongeveer 12 weken droog.
Afdraaien
Na het drogen is de schaal vervormd en is het hout een stuk harder geworden. Ik span de schaal opnieuw in en draai de binnen- en buitenkant in de definitieve vorm. Van die ruwe dikke vervormde schaal blijft na het afdraaien een iets kleinere mooie ronde schaal over.
Schuren
Als ik de definitieve vorm aan de schaal gegeven heb begint het schuren. Als het oppervlak er perfect uitziet gaat er een afwerklaag overheen. Hier is dat een olie. De eerste laag trekt diep in het hout en de laatste laag vormt vlak onder de oppervlakte een harde laag.